Czym jest samochód – kompleksowy przewodnik

Samochód to jeden z najważniejszych wynalazków w historii transportu. Na co dzień otacza nas niezliczona liczba aut na ulicach – pojazdów, bez których trudno wyobrazić sobie współczesny świat. Ale czym tak naprawdę jest samochód? Poniższy kompleksowy przewodnik wyjaśnia definicję samochodu, opisuje jego historię, budowę, rodzaje oraz rolę, jaką odgrywa w życiu ludzi i społeczeństw. Dowiesz się, jak działa auto, jakie ma znaczenie dla gospodarki i jakie wyzwania wiążą się z jego powszechnym użytkowaniem. Zapraszamy do lektury, która krok po kroku przybliży wszystkie aspekty związane z samochodami.

Definicja samochodu

Samochód (potocznie nazywany także autem, dawniej automobilem) to lądowy pojazd silnikowy przeznaczony do samodzielnego poruszania się po drogach. Najczęściej posiada cztery koła i jest napędzany własnym silnikiem (spalinowym lub elektrycznym). Podstawową funkcją samochodu jest przewóz osób lub ładunków na różne odległości – w zależności od jego rodzaju i przeznaczenia może to być zarówno krótka trasa miejska, jak i daleka podróż. Innymi słowy, samochód to środek transportu, który umożliwia szybkie przemieszczanie się z miejsca na miejsce bez konieczności korzystania z siły mięśni (jak w przypadku roweru) czy zewnętrznego źródła ciągu (jak w przypadku pojazdów zaprzęgowych).

W ujęciu prawnym definicja samochodu bywa bardziej precyzyjna. Przykładowo, polskie prawo o ruchu drogowym określa, że samochód to pojazd wyposażony w silnik, zdolny do rozwinięcia prędkości powyżej 25 km/h. Odróżnia to samochody od wolniejszych pojazdów mechanicznych (np. meleksów czy maszyn wolnobieżnych). W potocznym rozumieniu jednak każdy czterokołowy pojazd z silnikiem, przeznaczony do przewozu ludzi, można nazwać samochodem. Warto zauważyć, że słowo samochód jest często używane zamiennie ze słowem auto, a historycznie w języku polskim funkcjonowało również określenie automobil. Nazwa samochód pochodzi od połączenia słów „sam” (samodzielnie) i „chód” (chodzi, idzie), co dosłownie oznacza coś, co „chodzi samo”, czyli porusza się własnym napędem. W slangu młodzieżowym spotyka się także określenia takie jak bryka, fura czy wóz, używane potocznie na określenie samochodu.

Historia samochodu

Dzisiejszy samochód jest efektem ponad dwustu lat rozwoju technicznego i innowacji. Choć może się wydawać, że motoryzacja to domena XX wieku, pierwsze próby zbudowania samobieżnego pojazdu sięgają dużo wcześniej.

Wczesne wynalazki i pierwszy automobil

Już w XVII i XVIII wieku pojawiały się koncepcje pojazdów poruszających się inaczej niż przy użyciu siły zwierząt. Za prekursora takich pomysłów można uznać francuskiego wynalazcę Nicolas-Josepha Cugnota, który w 1769 roku zaprezentował pojazd napędzany silnikiem parowym. Był to trójkołowy wehikuł przypominający ciągnik artyleryjski, skonstruowany dla armii francuskiej. Choć pojazd Cugnota poruszał się powoli i okazał się mało praktyczny, dowiódł, że możliwe jest zbudowanie maszyny poruszającej się bez konia.

Kolejnym krokiem były eksperymenty z napędem spalinowym pod koniec XIX wieku. W 1870 roku austriacki mechanik Siegfried Marcus zbudował prototyp pojazdu z silnikiem benzynowym o zapłonie iskrowym. Pojazd Marcusa nie nadawał się jeszcze do powszechnego użytku, ale stanowił ważny etap na drodze do wykorzystania paliw płynnych w transporcie. Za narodziny nowoczesnego samochodu przyjmuje się konstrukcje opracowane w latach 80. XIX wieku. W 1885 roku niemiecki inżynier Karl Benz skonstruował swój trójkołowy pojazd z silnikiem spalinowym, a w 1886 roku uzyskał dla niego patent. Pojazd ten, znany jako Benz Patent-Motorwagen, jest powszechnie uważany za pierwszy samochód w dzisiejszym rozumieniu – posiadał własny silnik spalinowy na benzynę, układ kierowniczy i potrafił przewozić pasażerów. Niezależnie od Benza, inni wynalazcy również pracowali nad „samochodami”: przykładowo Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach w Niemczech w podobnym czasie eksperymentowali z czterokołowym pojazdem napędzanym silnikiem spalinowym. Koniec XIX wieku przyniósł zatem przełom – automobil stał się techniczną rzeczywistością.

Era masowej produkcji i popularyzacja samochodów

Na początku XX wieku samochody pozostawały wciąż luksusem i techniczną ciekawostką dostępną jedynie dla nielicznych. Produkcja odbywała się ręcznie lub w niewielkich seriach, przez co auta były bardzo drogie. Prawdziwy przełom nastąpił wraz z wprowadzeniem taśmy montażowej i metod masowej produkcji w przemyśle motoryzacyjnym. Najbardziej znanym pionierem tych rozwiązań był amerykański przedsiębiorca Henry Ford. W 1908 roku zaprezentował on model Ford T, a w kolejnych latach wdrożył w swoich fabrykach produkcję taśmową na niespotykaną skalę. Dzięki standaryzacji części i efektywnemu montażowi Ford mógł wytwarzać samochody szybciej i taniej, co drastycznie obniżyło ich cenę. Ford T stał się pierwszym samochodem produkowanym masowo, dostępnym dla szerokiego grona nabywców. Hasło Forda brzmiało, że samochód jest dla wszystkich – i rzeczywiście, do 1927 roku wyprodukowano około 15 milionów egzemplarzy Forda T. Tak rozpoczęła się era masowej motoryzacji.

W pierwszych dekadach XX wieku powstawały kolejne firmy samochodowe, a auta stawały się coraz bardziej popularne w Europie i Ameryce. Pojawiały się też liczne ulepszenia techniczne: elektryczny rozrusznik zastąpił ręczną korbę (co ułatwiło uruchamianie silnika), wprowadzono pneumatyczne opony poprawiające komfort jazdy, zaczęto stosować udoskonalone skrzynie biegów pozwalające na rozwijanie wyższych prędkości i łatwiejszą jazdę w zróżnicowanym terenie. Samochody z otwartymi nadwoziami (rodzaj powozów bez dachu) ustępowały miejsca autom z zamkniętym dachem, co znacząco zwiększyło wygodę i bezpieczeństwo podróżnych. W latach 30. XX wieku standardem stały się takie elementy jak hamulce hydrauliczne przy wszystkich kołach czy elektryczne oświetlenie pojazdu.

Po II wojnie światowej motoryzacja weszła w kolejny etap intensywnego rozwoju. Wiele krajów rozpoczęło masową produkcję własnych samochodów, a posiadanie auta stało się częścią stylu życia coraz szerszych grup społecznych. Pojawiły się kultowe modele, takie jak Volkswagen Garbus (Typ 1), który zmotoryzował powojenne Niemcy i inne kraje Europy, czy Fiat 500 we Włoszech. W Polsce epokowym samochodem dla mas okazał się Fiat 126p „Maluch”, który w latach 70. i 80. zmotoryzował wiele polskich rodzin, stając się symbolem codziennej mobilności w czasach PRL. Jednocześnie rozwój sieci dróg i autostrad w drugiej połowie XX wieku umożliwił wygodne podróże samochodem na coraz dłuższe dystanse.

Samochody współcześnie i ich znaczenie

Pod koniec XX i na początku XXI wieku samochody stały się powszechne niemal na całym świecie. Z luksusu sprzed stulecia auto zmieniło się w narzędzie codziennego użytku dla miliardów ludzi. Szacuje się, że obecnie po drogach globu jeździ ponad miliard samochodów (niektóre statystyki wskazują już na około 1,5 mld), co oznacza, że przypada mniej więcej jeden samochód na 6–7 mieszkańców Ziemi. W krajach rozwiniętych wskaźnik posiadania aut jest jeszcze wyższy – na przykład w Stanach Zjednoczonych czy w Europie Zachodniej wiele rodzin ma więcej niż jeden samochód. Polska również dołączyła do grona państw o wysokim poziomie motoryzacji: w Polsce zarejestrowanych jest ponad 20 milionów samochodów osobowych, co daje ponad 600 samochodów na 1000 mieszkańców (a więc więcej niż jedno auto na gospodarstwo domowe średnio).

Współczesne samochody są nieporównanie bardziej zaawansowane technologicznie niż sto lat temu. Wyposażone są w liczne udogodnienia (np. klimatyzacja, systemy nawigacji GPS, komputery pokładowe), a także w systemy poprawiające bezpieczeństwo (jak poduszki powietrzne, ABS, ESP i wiele innych). Pojawiły się samochody elektryczne zasilane bateriami zamiast paliwa oraz coraz doskonalsze pojazdy hybrydowe, łączące silnik spalinowy z elektrycznym. Wraz z postępem elektroniki wprowadzono systemy wspomagające kierowcę, takie jak tempomat, czujniki parkowania, kamery cofania czy asystenci pasa ruchu. Samochód stał się nie tylko środkiem transportu, ale i mobilnym centrum komfortu oraz technologii.

Budowa samochodu

Choć istnieje ogromna różnorodność typów i modeli samochodów, wszystkie one mają pewne wspólne elementy konstrukcyjne. Budowa samochodu obejmuje kilka podstawowych układów i podzespołów, które razem tworzą sprawnie działającą całość. Poniżej omówiono główne elementy budowy przeciętnego samochodu osobowego oraz wyjaśniono, jaką pełnią rolę.

Silnik i układ napędowy

Silnik to serce samochodu – urządzenie, które przekształca energię (pochodzącą najczęściej ze spalania paliwa lub z energii elektrycznej) w ruch obrotowy napędzający koła. W tradycyjnych samochodach stosowany jest silnik spalinowy tłokowy, najczęściej silnik benzynowy lub silnik wysokoprężny (diesla). Taki silnik spala mieszankę paliwa i powietrza w cylindrach, a powstała w wyniku spalania energia gazów napędza tłoki. Ruch tłoków jest zamieniany przez mechanizm korbowy na obrót wału korbowego. Do wału korbowego dołączone jest koło zamachowe i sprzęgło, które przekazują moc do skrzyni biegów.

Obok silników spalinowych coraz częściej spotyka się silniki elektryczne zasilane energią z akumulatorów. Taki układ napędowy charakteryzuje się cichą pracą i natychmiastowo dostępnym wysokim momentem obrotowym, co przekłada się na dynamiczne przyspieszenie. Istnieją też pojazdy o napędzie hybrydowym, które łączą obie technologie – posiadają zarówno silnik spalinowy, jak i elektryczny, współpracujące ze sobą w celu zwiększenia wydajności i obniżenia zużycia paliwa.

Energia z silnika musi zostać przeniesiona na koła – służy do tego układ przeniesienia napędu. Jego centralnym elementem jest skrzynia biegów (manualna lub automatyczna), która dostosowuje parametry obrotów i momentu obrotowego silnika do aktualnej prędkości i obciążenia pojazdu. Skrzynia biegów umożliwia zmianę przełożeń – na niższych biegach samochód może ruszyć z miejsca i ma większą siłę uciągu, na wyższych biegach może jechać szybciej przy niższych obrotach silnika. Dalej napęd jest przekazywany wałem napędowym (w autach z silnikiem z przodu i napędem tylnym) lub półosiami (w autach z napędem na przód albo na cztery koła). Most napędowy (dyferencjał) rozdziela moment obrotowy na koła i pozwala im obracać się z różnymi prędkościami podczas pokonywania zakrętów. W zależności od konstrukcji pojazdu napęd może być przekazywany na przednie koła, tylne koła lub na wszystkie cztery koła (tzw. napęd 4×4 lub AWD).

Zawieszenie, koła i układ jezdny

Aby samochód mógł poruszać się po nierównościach drogi i zachować stabilność, potrzebuje kół oraz elementów je łączących z resztą pojazdu. Układ zawieszenia łączy koła z nadwoziem (karoserią) za pomocą elementów takich jak sprężyny, amortyzatory i wahacze. Zawieszenie pełni dwie kluczowe role: po pierwsze, utrzymuje stały kontakt kół z nawierzchnią (co jest niezbędne dla sterowności i przekazywania napędu), po drugie, amortyzuje nierówności drogi, zwiększając komfort jazdy pasażerów i chroniąc podzespoły auta przed uszkodzeniami wskutek wstrząsów.

Każde z kół samochodu składa się z obręczy (felgi) oraz opony. Opony wykonane z gumowej mieszanki wypełnionej powietrzem to element bezpośrednio stykający się z jezdnią. Zapewniają one przyczepność, tłumienie drobnych nierówności oraz przenoszenie sił napędowych i hamujących na podłoże. We współczesnych samochodach stosuje się różne rodzaje ogumienia – opony letnie, zimowe lub całoroczne – w zależności od warunków użytkowania. Ważną częścią koła jest także układ hamulcowy (o którym więcej za chwilę) – w kole znajdują się elementy hamulca tarczowego lub bębnowego, pozwalające wytracać prędkość pojazdu.

Układ jezdny to ogólne określenie obejmujące zawieszenie, koła oraz częściowo układ przeniesienia napędu – wszystkie te podzespoły razem odpowiadają za to, że samochód może poruszać się po nawierzchni w kontrolowany sposób. Dobrze zaprojektowany układ jezdny zapewnia stabilność podczas jazdy na wprost, przewidywalne zachowanie auta w zakrętach, a także efektywne hamowanie.

Układ kierowniczy

Możliwość swobodnego sterowania kierunkiem jazdy to podstawowa cecha, która odróżnia samochód od pojazdów poruszających się po ustalonych torach (np. pociągów). Układ kierowniczy pozwala kierowcy zmieniać kierunek ruchu auta poprzez skręt kół – zazwyczaj kół przednich. Głównym elementem jest kierownica w kabinie, za pomocą której kierowca ręcznie nadaje polecenie skrętu. Ruch obrotowy kierownicy jest przenoszony kolumną kierowniczą na przekładnię kierowniczą (np. przekładnię zębatkową zwaną potocznie maglownicą). Przekładnia zamienia obrót kierownicy na ruch drążków kierowniczych, które zmieniają położenie zwrotnic kół – w efekcie koła skręcają w lewo lub prawo.

Współczesne samochody wyposażone są we wspomaganie kierownicy – hydrauliczne lub elektryczne – które zmniejsza siłę potrzebną do obracania kierownicą, szczególnie przy niskich prędkościach (np. podczas parkowania). Dzięki temu prowadzenie auta jest łatwiejsze i mniej męczące. Coraz częściej pojawiają się też zaawansowane systemy sterowania typu drive-by-wire, w których tradycyjne mechaniczne połączenia mogą być częściowo zastępowane sygnałami elektronicznymi (na szeroką skalę to rozwiązanie w samochodach osobowych dopiero raczkuje, ale koncepcja dynamicznie się rozwija).

Układ hamulcowy

Bezpieczne zatrzymanie pojazdu jest równie ważne jak wprawienie go w ruch. Za zwalnianie i zatrzymywanie samochodu odpowiada układ hamulcowy. W typowym aucie stosowane są hamulce tarczowe przy kołach (czasami z tyłu bębnowe w prostszych modelach), działające na zasadzie tarcia. Gdy kierowca naciska pedał hamulca, pompa hamulcowa wytwarza ciśnienie hydrauliczne w przewodach wypełnionych płynem hamulcowym. Ciśnienie to dociska klocki hamulcowe do tarcz przymocowanych do kół (lub szczęki do bębnów, jeśli w danym kole jest hamulec bębnowy). Powstałe tarcie hamuje obrót kół, co wytraca energię kinetyczną pojazdu i powoduje zmniejszenie prędkości.

Współczesne auta wyposażone są w liczne usprawnienia hamulców. Standardem jest układ ABS (system zapobiegający blokowaniu kół podczas hamowania), który dzięki czujnikom i szybkiemu modulowaniu siły hamowania zapobiega poślizgowi kół i pozwala zachować sterowność podczas gwałtownego hamowania. Inne systemy, takie jak ESP (układ stabilizacji toru jazdy), potrafią przyhamować wybrane koła w krytycznych sytuacjach, aby skorygować poślizg i pomóc kierowcy utrzymać kontrolę nad autem. W samochodach znajdziemy też hamulec postojowy (ręczny lub elektryczny) zapewniający unieruchomienie pojazdu na postoju, np. na wzniesieniu.

Nadwozie i wnętrze pojazdu

Nadwozie (karoseria) to zewnętrzna struktura samochodu, która nadaje mu kształt i tworzy kabinę pasażerską. Wykonane jest najczęściej ze stali lub aluminium (a we współczesnych modelach coraz częściej z lekkich kompozytów i tworzyw sztucznych, aby obniżyć masę pojazdu). Nadwozie składa się z takich elementów jak dach, drzwi, maska silnika, pokrywa bagażnika, błotniki, zderzaki – te części nadają pojazdowi formę i chronią mechanizmy wewnątrz. Wiele nowoczesnych samochodów ma nadwozie samonośne, co oznacza, że pełni ono rolę struktury nośnej (nie ma osobnej ramy – konstrukcja monocoque). W pojazdach terenowych czy ciężarowych nadal spotyka się ramę podwozia, do której przymocowane jest nadwozie.

Wnętrze samochodu zaprojektowano z myślą o wygodzie i ergonomii kierowcy oraz pasażerów. W środku znajduje się deska rozdzielcza z zestawem wskaźników (prędkościomierz, obrotomierz, wskaźnik paliwa itp.), liczne przełączniki i elementy sterowania (np. światła, wycieraczki, kierunkowskazy), a także coraz częściej ekran dotykowy systemu multimedialnego i nawigacji. Fotele zapewniają komfort siedzenia; we współczesnych autach często mają różnorodne regulacje, podgrzewanie, a nieraz nawet funkcję masażu. W kabinie montuje się system wentylacji i klimatyzacji, który dba o odpowiednią temperaturę i jakość powietrza. Standardem bezpieczeństwa stały się pasy bezpieczeństwa oraz liczne poduszki powietrzne wmontowane w kierownicę, deskę rozdzielczą, boczki drzwi i inne miejsca – chronią one podróżnych podczas kolizji.

Ważnym elementem nadwozia są także systemy oświetlenia i sygnalizacji zewnętrznej: reflektory przednie (światła drogowe i mijania), światła tylne, kierunkowskazy, światła stopu, przeciwmgielne i inne – ich zadaniem jest oświetlać drogę oraz informować innych uczestników ruchu o manewrach pojazdu. Również lusterka wsteczne i boczne należą do wyposażenia zapewniającego kierowcy orientację wokół auta i bezpieczniejsze wykonywanie manewrów.

Podsumowując, budowa samochodu jest złożona i obejmuje wiele układów, które muszą ze sobą harmonijnie współpracować. Od sprawnego silnika, przez solidne zawieszenie i skuteczne hamulce, aż po wytrzymałe nadwozie – wszystkie te elementy składają się na funkcjonalny pojazd potrafiący bezpiecznie przewozić ludzi i towary.

Rodzaje i klasyfikacje samochodów

Samochody występują w niezliczonych odmianach, dostosowanych do różnych potrzeb i zastosowań. Możemy podzielić je według rozmaitych kryteriów: przeznaczenia, wielkości, rodzaju napędu, konstrukcji nadwozia czy choćby sposobu użytkowania. Poniżej przedstawiono najważniejsze kategorie i rodzaje samochodów wraz z ich charakterystyką.

Samochody osobowe, dostawcze i ciężarowe

Najbardziej podstawowy podział wyróżnia samochody osobowe, samochody dostawcze oraz samochody ciężarowe. Samochody osobowe to pojazdy zaprojektowane głównie do przewozu ludzi (zwykle od 1 do 9 osób łącznie z kierowcą) i ich bagażu. To na co dzień spotykane auta rodzinne, miejskie czy sportowe. Cechują się zamkniętym nadwoziem i względnie kompaktowymi wymiarami, dostosowanymi do poruszania się po zwykłych drogach oraz do łatwego parkowania.

Samochody dostawcze (zwane też lekkimi pojazdami użytkowymi) przeznaczone są do przewozu towarów na krótsze dystanse, głównie w ramach dystrybucji lokalnej. Zaliczymy tu np. furgonetki, vany, pick-upy z zabudowaną paką czy niewielkie ciężarówki o dopuszczalnej masie całkowitej do ok. 3,5 tony. Mają one zazwyczaj jedno lub dwa miejsca w kabinie oraz przestrzeń ładunkową (skrzynię lub zamknięty przedział) do przewożenia towarów, paczek, sprzętu itp. Wiele z nich bazuje konstrukcyjnie na modelach osobowych (np. popularne vany dostawcze wywodzą się z aut kompaktowych lub minivanów).

Samochody ciężarowe to większe pojazdy, stworzone do transportu ładunków o dużej masie i gabarytach, często na dalekie odległości. W tej grupie mieszczą się ciężkie ciężarówki (tir-y), ciągniki siodłowe z naczepami, wywrotki, betoniarki, cysterny i inne wyspecjalizowane pojazdy do przewozu określonych ładunków. Ciężarówki mają mocne silniki (przeważnie wysokoprężne), wzmocnione zawieszenie, więcej kół (wielokrotne osie) i większe gabaryty. Poruszają się głównie po drogach głównych i autostradach, łącząc centra logistyczne, fabryki, porty i sklepy – są krwiobiegiem gospodarki, dostarczając towary tam, gdzie są potrzebne.

Osobną podkategorią są autobusy, które również zaliczają się do pojazdów samochodowych. Autobus to pojazd przeznaczony do przewozu większej liczby osób (od kilkunastu do kilkudziesięciu pasażerów). Występują autobusy miejskie (przystosowane do jazdy na krótkich trasach i częstego zatrzymywania się), międzymiastowe oraz autokary turystyczne (przystosowane do dalekich podróży, z większym komfortem dla pasażerów). Konstrukcyjnie autobusy bazują na rozwiązaniach ciężarowych (rama, duży silnik, napęd najczęściej na tylne koła), ale z nadwoziem przystosowanym do przewozu ludzi.

Nadwozia samochodów osobowych

W obrębie samochodów osobowych istnieje dalszy podział ze względu na typ nadwozia, czyli kształt i układ konstrukcyjny pojazdu. Typ nadwozia wpływa na wygląd samochodu, liczbę drzwi, pojemność wnętrza czy przestrzeń bagażową. Oto kilka najpopularniejszych typów nadwozia:

Sedan – klasyczny trójbryłowy samochód osobowy, z wyraźnie wydzieloną tylną częścią bagażową. Ma zazwyczaj czworo drzwi i zamknięte nadwozie. Przykłady: Toyota Corolla (sedan), BMW Serii 3 (sedan).
Hatchback – auto dwubryłowe, gdzie linia dachu opada ku tyłowi i łączy się z pokrywą bagażnika. Hatchback ma dużą tylną klapę unoszoną do góry i zwykle 3 lub 5 drzwi (wliczając klapę bagażnika jako drzwi). Przykłady: Volkswagen Golf (hatchback), Ford Focus (hatchback).
Kombi – odmiana nadwozia dwubryłowego z wydłużonym tyłem, zaprojektowana w celu maksymalizacji przestrzeni bagażowej. Dach ciągnie się aż do samego końca pojazdu, dając duży, praktyczny bagażnik. Kombi często wybierane jest przez rodziny ze względu na funkcjonalność. Przykłady: Skoda Octavia Kombi, Volvo V60 (kombi).
SUV (Sport Utility Vehicle) – samochód sportowo-użytkowy, charakteryzujący się podwyższonym zawieszeniem, masywniejszym nadwoziem i często napędem na cztery koła. SUV-y łączą cechy aut terenowych z komfortem pojazdów osobowych. Przykłady: Toyota RAV4 (SUV), BMW X5 (SUV).
Crossover – pojazd zbliżony do SUV-a, ale zwykle mniejszy i zbudowany na platformie samochodu osobowego. Łączy styl SUV-a (wysoka pozycja siedzenia, większy prześwit) z kompaktowymi rozmiarami nadwozia. Przykłady: Nissan Qashqai (crossover), Toyota C-HR (crossover).
Coupe – samochód o sportowej sylwetce, najczęściej dwudrzwiowy (rzadziej czterodrzwiowy w tzw. stylu gran coupe), z opadającą linią dachu nadającą dynamiczny wygląd kosztem mniejszej przestrzeni na tylnej kanapie. Przykłady: Audi A5 (coupe), Ford Mustang (coupe).
Kabriolet (cabrio) – auto z otwieranym dachem (miękkim materiałowym lub sztywnym składanym). Pozwala na jazdę z odkrytym nadwoziem i cieszenie się jazdą pod gołym niebem. Przykłady: Mazda MX-5 (kabriolet), BMW Z4 (kabriolet).
Minivan (van osobowy) – samochód jedno- lub dwubryłowy, wysoki i przestronny, zaprojektowany tak, by pomieścić większą liczbę pasażerów w komfortowych warunkach (często 7 miejsc w trzech rzędach siedzeń). Idealny dla dużych rodzin. Przykłady: Renault Espace (minivan), Chrysler Pacifica (minivan).
Pickup – pojazd z kabiną pasażerską (2- lub 4-drzwiową) oraz otwartą skrzynią ładunkową z tyłu. Łączy cechy auta osobowego i lekkiego dostawczego, pozwalając przewozić ładunki w trudniejszym terenie. Przykłady: Ford Ranger (pickup), Toyota Hilux (pickup).

Każdy z tych typów nadwozia ma swoje zalety i odpowiada na nieco inne potrzeby użytkowników – sedany kojarzą się z elegancją, kombi z praktycznością, SUV-y z wszechstronnością, a coupe z dynamiką i stylem.

Rodzaje napędu: spalinowe, elektryczne, hybrydowe

Innym istotnym kryterium podziału samochodów jest rodzaj zastosowanego napędu, czyli to, czym pojazd jest zasilany i jakim typem silnika dysponuje:

Samochody spalinowe – tradycyjne auta napędzane silnikiem spalinowym, spalającym paliwo (benzynę, olej napędowy, ewentualnie gaz LPG/CNG). Stanowią one wciąż większość pojazdów na drogach. Ich zaletą jest dobrze rozwinięta infrastruktura (sieć stacji paliw) i duży zasięg na jednym tankowaniu. Wadą są emisje spalin (m.in. dwutlenek węgla (CO₂), tlenki azotu (NOx), cząstki stałe), które negatywnie wpływają na środowisko i jakość powietrza.
Samochody elektryczne – pojazdy, w których tradycyjny silnik spalinowy zastąpiony jest przez silnik elektryczny, zasilany energią z dużych akumulatorów. Auta elektryczne nie posiadają rury wydechowej, ponieważ podczas jazdy nie emitują spalin – są zatem lokalnie bezemisyjne. Charakteryzują się cichą pracą i prostszą budową układu napędowego (brak skomplikowanej skrzyni biegów, moment obrotowy dostępny od zera). Ich ograniczeniem bywa zasięg na jednym ładowaniu oraz czas ładowania baterii, choć postęp technologiczny stale te parametry poprawia. Przykładowe modele: Tesla Model 3 (elektryczny), Nissan Leaf (elektryczny).
Samochody hybrydowe – pojazdy łączące dwa rodzaje napędu: silnik spalinowy i elektryczny. Klasyczna hybryda (HEV) potrafi odzyskiwać energię z hamowania i magazynować ją w małej baterii, by potem wspomagać silnik spalinowy podczas ruszania czy jazdy z niewielką prędkością, co obniża zużycie paliwa. Hybrydy typu plug-in (PHEV) mają większe akumulatory i można je ładować z gniazdka, dzięki czemu mogą przejechać kilkadziesiąt kilometrów na samym napędzie elektrycznym, zanim uruchomi się silnik spalinowy. Hybrydy znacznie zmniejszają zużycie paliwa i emisje spalin w ruchu miejskim, nie wymagając przy tym tak gęstej sieci ładowania jak auta w pełni elektryczne. Pionierem hybryd była Toyota Prius, dziś większość producentów oferuje modele hybrydowe.

Warto wspomnieć także o pojazdach z alternatywnymi źródłami energii, takimi jak samochody na ogniwa paliwowe (wodorowe), gdzie energia elektryczna w pojeździe produkowana jest z wodoru i tlenu (emisją jest para wodna), czy pojazdy napędzane biopaliwami. Na razie stanowią one marginalny ułamek rynku, ale możliwe, że odegrają większą rolę w przyszłości w ramach dążenia do bardziej ekologicznej motoryzacji.

Jak widać, pojęcie samochodu jest bardzo szerokie – obejmuje zarówno mały miejski pojazd elektryczny, przez rodzinne kombi na benzynę, terenowe SUV-y z napędem 4×4, aż po potężne ciężarówki transportowe. Wszystkie te pojazdy to samochody, choć przystosowane do zupełnie różnych zadań.

Znaczenie samochodu w życiu codziennym

Trudno przecenić wpływ, jaki samochody wywarły na codzienne życie ludzi. Dzięki nim możliwe stało się sprawne pokonywanie odległości, które dawniej stanowiły poważną barierę. Dla wielu osób posiadanie własnego auta oznacza niezależność i swobodę w podróżowaniu – możemy wsiąść i pojechać dokąd chcemy i kiedy chcemy, bez konieczności dopasowywania się do rozkładów jazdy pociągów czy autobusów. Samochód umożliwia dojazd do pracy, szkoły, na zakupy czy w odwiedziny nawet tam, gdzie nie dociera komunikacja publiczna. W obszarach wiejskich czy słabiej skomunikowanych auto bywa wręcz niezbędne do normalnego funkcjonowania na co dzień.

W życiu rodzinnym samochód odgrywa ważną rolę w organizacji czasu – pozwala odwieźć dzieci do szkoły czy na zajęcia, przewieźć większe zakupy, wyjechać całą rodziną na wakacje z bagażami, zabrać ze sobą domowe zwierzęta. Dla osób starszych lub o ograniczonej mobilności posiadanie samochodu (albo dostępu do niego) może znacząco ułatwić utrzymanie aktywności i niezależności. Wiele zawodów także wymaga auta – przedstawiciele handlowi, lekarze dojeżdżający do pacjentów, serwisanci – oni wszyscy korzystają z samochodu jako narzędzia pracy, umożliwiającego sprawne przemieszczanie się między różnymi miejscami.

Samochód wpłynął też na kulturę i styl życia. W drugiej połowie XX wieku narodziła się kultura masowych podróży samochodowych. Pojęcia takie jak road trip (daleka podróż dla przyjemności) stały się synonimem wolności i przygody. Kino i literatura utrwaliły obraz samochodu jako symbolu swobody, a niekiedy również statusu społecznego. Szczególnie w Ameryce posiadanie „własnych czterech kółek” przez długi czas było traktowane jako niemal obowiązkowy element dorosłości – wystarczy wspomnieć klasyczne sceny z filmów, gdzie młodzi bohaterowie marzą o pierwszym samochodzie.

Z drugiej strony, upowszechnienie się samochodów zmieniło środowisko naszych miast i wsi. Powstały rozległe przedmieścia typowe dla urbanistyki podporządkowanej autom – domy jednorodzinne oddalone od centrów, z których praktycznie wszędzie dojeżdża się samochodem. W miastach wybudowano szerokie ulice, rozległe parkingi i garaże. Wiele osób spędza znaczną część dnia za kierownicą – dojeżdżając do pracy czy stojąc w korkach. Samochody stały się tak powszechne, że czasem traktujemy je jak oczywistość, dopóki z jakiegoś powodu nie musimy sobie radzić bez nich.

Samochód a społeczeństwo i gospodarka

Rozwój masowej motoryzacji wywarł ogromny wpływ nie tylko na indywidualne życie ludzi, ale także na całe społeczeństwa i globalną gospodarkę. Przemysł samochodowy należy dziś do największych gałęzi gospodarki świata. W produkcję samochodów zaangażowane są setki fabryk na różnych kontynentach, miliony pracowników oraz rozbudowane łańcuchy dostaw surowców i komponentów (stal, aluminium, tworzywa sztuczne, szkło, elektronika, gumy do opon itp.). Koncerny motoryzacyjne takie jak Toyota, Volkswagen, General Motors, Ford, Honda, Hyundai i wiele innych co roku produkują dziesiątki milionów pojazdów, generując przy tym olbrzymie obroty finansowe. W krajach uprzemysłowionych sektor motoryzacyjny bywa istotnym elementem PKB oraz ważnym czynnikiem eksportu (np. w Niemczech przemysł samochodowy to jeden z filarów gospodarki).

Obok producentów aut istnieje cała infrastruktura i sieć usług powiązanych z eksploatacją samochodów. Należą do nich koncerny paliwowe i stacje benzynowe, które dzięki milionom aut sprzedają ogromne ilości benzyny i diesla. Rozwinięty jest sektor serwisowy – warsztaty samochodowe, mechanicy, wulkanizatorzy, stacje kontroli pojazdów – zatrudniający rzesze fachowców dbających o utrzymanie aut w sprawności. Ubezpieczenia komunikacyjne to kolejna branża, w której kierowcy wykupują polisy OC/AC chroniące ich na wypadek kolizji. Ogromny jest także rynek handlu samochodami (dealerzy nowych aut, komisy i giełdy pojazdów używanych) oraz produkcji i dystrybucji części zamiennych i akcesoriów motoryzacyjnych. Cały ten ekosystem tworzy globalny rynek motoryzacyjny, będący jednym z napędów ekonomii wielu państw.

Samochody znacząco przeobraziły również nasze otoczenie i przestrzeń publiczną. Rozwój infrastruktury drogowej – autostrad, dróg szybkiego ruchu, sieci ulic w miastach – to w dużej mierze odpowiedź na rosnącą liczbę pojazdów. Transport drogowy umożliwił powstanie rozległych przedmieść i rozproszonej zabudowy (zjawisko urban sprawl), gdzie mieszkańcy codziennie dojeżdżają samochodami z odległych osiedli do centrów miast. W konsekwencji miasta stały się często zależne od aut: ludzie dojeżdżają samochodami do pracy, do centrów handlowych na obrzeżach, dowożą dzieci do szkoły – praktycznie każda sfera życia codziennego w wielu miejscach związana jest z użyciem pojazdu. To rodzi wyzwania, takie jak choćby korki uliczne w godzinach szczytu czy problemy z parkowaniem przy dużym zagęszczeniu pojazdów w centrach.

Samochód odcisnął także piętno na kulturze społecznej. Posiadanie auta bywa postrzegane jako wyznacznik statusu – luksusowe marki (Mercedes, BMW, Lexus i inne) mogą stać się symbolem prestiżu właściciela. Z kolei specyficzne subkultury automobilowe, np. miłośnicy tuningu, fani klasycznych oldtimerów czy entuzjaści off-roadu, pokazują, jak wokół samochodów potrafią tworzyć się społeczności ludzi o wspólnej pasji. Organizowane są zloty, rajdy amatorskie, pokazy – samochód stał się czymś więcej niż tylko narzędziem transportu, dla wielu osób to hobby i ważny element tożsamości.

W społecznym kontekście nie można pominąć kwestii bezpieczeństwa ruchu drogowego. Powszechna obecność samochodów wiąże się niestety także z wypadkami. Rządy i organizacje międzynarodowe podejmują liczne działania, aby poprawić bezpieczeństwo na drogach – poprzez regulacje (np. obowiązek zapinania pasów, ograniczenia prędkości, normy techniczne dla pojazdów), kampanie edukacyjne dla kierowców oraz modernizację infrastruktury (lepsze oznakowanie, budowa rond zamiast kolizyjnych skrzyżowań, sygnalizacja świetlna, oświetlenie przejść dla pieszych). Mimo to każdego roku na świecie w wypadkach samochodowych giną setki tysięcy ludzi, a wiele milionów zostaje rannych. Jest to poważny problem społeczny, który próbuje się łagodzić m.in. poprzez rozwój technologii bezpieczeństwa w pojazdach (o czym więcej w dalszej części artykułu).

Wpływ motoryzacji na środowisko

Masowa motoryzacja ma niestety swoją ciemną stronę – jest nią negatywny wpływ na środowisko naturalne. Tradycyjne samochody spalinowe emitują spaliny, które zanieczyszczają powietrze. W spalinach znajdują się szkodliwe substancje: przede wszystkim dwutlenek węgla (CO₂) odpowiedzialny za efekt cieplarniany i zmiany klimatyczne, a także tlenki azotu (NOx) i cząstki stałe, które przyczyniają się do powstawania smogu i negatywnie wpływają na zdrowie ludzi (mogą powodować choroby układu oddechowego czy krążenia). W dużych aglomeracjach miejskich nadmierna liczba samochodów jest jednym ze źródeł niskiej jakości powietrza – przykładem może być zjawisko smogu komunikacyjnego, szczególnie zimą, gdy ruch drogowy i emisje z domowych pieców razem pogarszają stan powietrza.

Kolejnym aspektem jest hałas. Samochody (zwłaszcza z silnikami spalinowymi) generują hałas komunikacyjny, który w miastach bywa uciążliwy dla mieszkańców. Ciągły szum uliczny, klaksony, odgłosy silników – to element miejskiego życia, który może obniżać jego komfort, a długofalowo wpływać na zdrowie (np. zwiększać stres, problemy ze snem). Z tego powodu w pobliżu autostrad montuje się ekrany akustyczne, a w centrach miast coraz częściej wprowadza strefy uspokojonego ruchu czy ograniczenia prędkości, aby redukować hałas.

Eksploatacja tak wielkiej liczby pojazdów wpływa też na zużycie surowców naturalnych. Samochody spalają paliwa kopalne – ropę naftową przerabianą na benzynę czy olej napędowy. Zasoby ropy są ograniczone, a jej wydobycie i transport wiążą się z ryzykiem dla środowiska (np. katastrofy ekologiczne przy wyciekach). Produkcja samochodów również wymaga ogromnych ilości energii i surowców – stali, metali ziem rzadkich (niezbędnych np. do nowoczesnej elektroniki), gumy, tworzyw sztucznych. Utylizacja wyeksploatowanych samochodów generuje tony odpadów, choć obecnie duży nacisk kładzie się na recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji (ponowne wykorzystanie metali, przetwarzanie tworzyw itp.).

Świadomość tych problemów sprawiła, że od końca XX wieku coraz bardziej promuje się ekologiczną motoryzację. Producenci zostali zobowiązani do spełniania rygorystycznych norm emisji spalin (europejskie normy Euro 4, 5, 6… dla aut osobowych, amerykańskie normy EPA itp.), co wymusiło stosowanie katalizatorów, sond lambda, filtrów cząstek stałych i ogólnie konstruowanie czystszych silników. Samochody stały się też bardziej ekonomiczne – nowoczesne modele zużywają średnio mniej paliwa niż te sprzed kilku dekad, dzięki ulepszeniom mechanicznym i elektronicznym (precyzyjny wtrysk paliwa, turbodoładowanie mniejszych silników, systemy start-stop wyłączające silnik na postoju itp.).

Dużą nadzieję na zmniejszenie negatywnego wpływu aut pokłada się w upowszechnianiu samochodów elektrycznych i hybrydowych. Pojazdy elektryczne podczas jazdy nie emitują spalin w ogóle. Oczywiście produkcja prądu potrzebnego do ich ładowania może wiązać się z emisjami (zależnie od miksu energetycznego kraju), ale nawet uwzględniając to, w skali globalnej elektryki mają szansę znacząco ograniczyć emisję CO₂ z transportu – zwłaszcza gdy energia coraz częściej pochodzi ze źródeł odnawialnych. W miastach samochody elektryczne oznaczają zaś czystsze powietrze i mniejszy hałas. Coraz więcej krajów zachęca kierowców do zakupu aut elektrycznych poprzez dopłaty czy ulgi, a niektóre zapowiadają wręcz stopniowe wycofanie sprzedaży nowych aut spalinowych po 2030 lub 2035 roku.

Innym trendem jest promowanie zrównoważonego transportu: rozwój komunikacji publicznej, infrastruktury dla rowerów, a także nowych form mobilności jak hulajnogi elektryczne czy car-sharing (współdzielenie samochodów na minuty). Celem jest ograniczenie liczby prywatnych pojazdów na drogach i bardziej efektywne ich wykorzystanie. W centrach miast wprowadza się strefy niskoemisyjne, do których wjazd mają tylko pojazdy spełniające wyśrubowane normy ekologiczne lub pojazdy elektryczne. Wszystko to ma zmniejszyć zanieczyszczenia i uczynić miasta bardziej przyjaznymi do życia.

Podsumowując, samochody przyczyniły się do ogromnego postępu cywilizacyjnego, ale ich masowa liczba stanowi wyzwanie ekologiczne. Obecnie wiele działań zmierza do tego, by motoryzacja stała się bardziej przyjazna środowisku – tak, abyśmy mogli nadal korzystać z wygody, jaką daje auto, nie niszcząc jednocześnie naszej planety dla przyszłych pokoleń.

Bezpieczeństwo i nowe technologie w samochodach

Bezpieczeństwo na drodze od początku rozwoju samochodów było ważnym zagadnieniem, ale to w ostatnich dekadach nastąpił prawdziwy przełom w tej dziedzinie. Zarówno konstrukcja pojazdów, jak i ich wyposażenie, projektowane są z myślą o maksymalnej ochronie życia i zdrowia kierowcy oraz pasażerów.

W początkach motoryzacji auta nie miały praktycznie żadnych zabezpieczeń – nawet pasy nie były standardem. Dziś wyposażenie takie jak pasy bezpieczeństwa jest obowiązkowe i oczywiste. Wprowadzenie trzypunktowych pasów (po raz pierwszy zastosowanych seryjnie przez Volvo w latach 50. XX wieku) uratowało niezliczone istnienia, zapobiegając wypadnięciu osób z pojazdu podczas kolizji. Kolejnym kamieniem milowym było pojawienie się poduszek powietrznych (airbagów) – najpierw czołowych (chroniących kierowcę i pasażera z przodu przy zderzeniu czołowym), później bocznych (chroniących tułów), następnie kurtyn powietrznych osłaniających głowy pasażerów z boku, a nawet poduszek kolanowych dla kierowcy. Współczesne samochody mogą mieć ich nawet kilkanaście, rozmieszczonych tak, by w razie wypadku utworzyć dla podróżnych miękką poduszkową barierę minimalizującą obrażenia.

Równolegle rozwijała się konstrukcja nadwozia pod kątem bezpieczeństwa zderzeniowego. Stosuje się specjalne strefy kontrolowanego zgniotu – przód i tył pojazdu projektowane są tak, aby w razie kolizji ulegały kontrolowanemu odkształceniu, pochłaniając energię zderzenia, podczas gdy kabina pasażerska (tzw. klatka bezpieczeństwa) pozostaje możliwie sztywna, chroniąc życie osób w środku. Testy zderzeniowe (np. europejskie oceny Euro NCAP) wymuszają na producentach ciągłe ulepszanie bezpieczeństwa biernego aut i wyposażania ich w coraz bardziej zaawansowane systemy ochronne.

Jednak bezpieczeństwo to nie tylko minimalizowanie skutków wypadku, lecz także – a nawet przede wszystkim – zapobieganie wypadkom. Tutaj szczególną rolę odgrywają nowoczesne systemy elektroniczne, czyli tzw. bezpieczeństwo czynne. Wspomniane już systemy ABS, ESP stały się standardem – pomagają one kierowcy zachować kontrolę nad autem w sytuacjach awaryjnych. Ale rozwój technologii poszedł znacznie dalej. Wiele nowych modeli samochodów jest wyposażonych w inteligentne systemy asystujące, które jeszcze kilkanaście lat temu wydawały się futurystycznymi gadżetami:

Adaptacyjny tempomat (ACC) – utrzymuje nie tylko zadaną prędkość, ale i automatycznie dostosowuje ją, aby zachować bezpieczny odstęp od pojazdu jadącego z przodu. W razie potrzeby potrafi samoczynnie zwolnić, a nawet całkowicie zatrzymać auto, jeśli samochód z przodu hamuje.
Asystent pasa ruchu – za pomocą kamery system rozpoznaje linie na jezdni i ostrzega (lub koryguje tor jazdy) gdy kierowca nieświadomie zjeżdża ze swojego pasa. Bardziej zaawansowane wersje potrafią samoczynnie, delikatnie skręcać kierownicą, by auto pozostało na środku pasa ruchu (tzw. układ utrzymania pasa).
System automatycznego hamowania awaryjnego – korzystając z radarów lub kamer, samochód wykrywa nagłą przeszkodę przed sobą (np. pojazd, który gwałtownie zahamował, pieszego na drodze) i jeśli kierowca nie reaguje na czas, system sam rozpocznie hamowanie, aby uniknąć zderzenia lub przynajmniej ograniczyć jego skutki.
Monitoring martwego pola – czujniki sprawdzają, czy w tzw. martwym polu (obszarze, którego kierowca nie widzi w lusterkach) nie znajduje się inny pojazd. Gdy włączymy kierunkowskaz sygnalizując zamiar zmiany pasa, a w martwym polu jest auto, system ostrzeże nas (kontrolką na lusterku, sygnałem dźwiękowym) przed wykonaniem manewru.
Kamery 360° i asystent parkowania – kamery umieszczone dookoła pojazdu potrafią generować obraz samochodu z perspektywy lotu ptaka, ułatwiając precyzyjne manewrowanie. Czujniki parkowania ostrzegają o zbliżaniu się do przeszkody. W niektórych autach dostępne są systemy automatycznego parkowania – samochód sam obraca kierownicą, aby wpasować się w miejsce parkingowe, a kierowca tylko operuje pedałami gazu i hamulca.
Komunikacja Car-to-Car oraz Car-to-Infrastructure – rozwiązania dopiero rozwijane, które w przyszłości pozwolą pojazdom komunikować się między sobą (np. auto jadące z przodu wyśle ostrzeżenie do innych o nagłym hamowaniu lub wypadku) oraz z infrastrukturą drogową (np. sygnalizacja świetlna przekaże informację o czasie do zmiany światła). Ma to zwiększyć świadomość sytuacyjną kierowców i systemów w pojazdach, pomagając unikać kolizji.

Wszystkie te technologie sprawiają, że współczesny samochód w coraz większym stopniu sam dba o bezpieczeństwo podróżnych, odciążając kierowcę w krytycznych momentach lub korygując jego błędy. Docelowo prowadzą one do wizji auta autonomicznego, czyli takiego, które będzie mogło poruszać się bez bezpośredniego udziału kierowcy – to już kwestia przyszłości, ale pierwsze kroki w tym kierunku dokonują się na naszych oczach.

Przyszłość samochodu

Motoryzacja stoi u progu być może największej zmiany od czasów wynalezienia silnika benzynowego. Kierunki rozwoju wskazują, że samochód przyszłości będzie znacznie różnił się od tego, co znamy dziś.

Po pierwsze, trwająca już elektryfikacja motoryzacji zapewne będzie postępować. Coraz więcej producentów deklaruje odchodzenie od silników spalinowych na rzecz napędu elektrycznego. Samochody elektryczne stają się tańsze w produkcji (m.in. dzięki spadkowi cen baterii), oferują coraz większe zasięgi, a infrastruktura ich ładowania szybko się rozbudowuje. Być może za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat widok auta spalinowego stanie się rzadkością, a dominować będą pojazdy na prąd. To z kolei pozytywnie wpłynie na redukcję emisji spalin i hałasu w centrach miast.

Po drugie, rewolucja cyfrowa nie omija samochodów. Już teraz wiele modeli jest stale połączonych z Internetem, oferując aktualizacje oprogramowania over-the-air, nawigację online, streaming multimediów czy zdalną diagnostykę. W przyszłości samochód ma szansę stać się integralną częścią ekosystemu Internetu Rzeczy (IoT). Connected cars komunikujące się między sobą i z infrastrukturą mogą optymalizować płynność ruchu, unikać korków, a nawet tworzyć zorganizowane konwoje poruszające się z minimalnymi odstępami dla zmniejszenia zużycia energii (tzw. platooning).

Najbardziej futurystycznym, ale realnym kierunkiem rozwoju jest dążenie do samochodów autonomicznych, czyli pojazdów zdolnych do samodzielnej jazdy bez udziału kierowcy. Już teraz istnieją prototypy oraz testowe floty aut, które na autostradach potrafią jechać samodzielnie, same zmieniać pas czy reagować na zagrożenia. Firmy technologiczne i motoryzacyjne (Google/Waymo, Tesla, Uber, a także tradycyjni producenci) inwestują ogromne środki w rozwój sztucznej inteligencji i sensorów (kamer, radarów, lidarów) pozwalających pojazdom „widzieć” drogę i otoczenie. Pełna autonomia – tzw. poziom 5 (gdzie nie jest potrzebny kierowca ani nawet kierownica) – wciąż pozostaje kwestią przyszłości i wyzwaniem nie tylko technicznym, ale też prawnym oraz etycznym. Niemniej jednak poziom 3 czy 4 (wysoka autonomia w określonych warunkach) może w najbliższych latach stać się dostępny w seryjnych samochodach. To zrewolucjonizuje model korzystania z auta – np. pojawią się taksówki i usługi transportowe bez kierowców, a posiadacze aut autonomicznych być może będą mogli oddawać pojazdowi prowadzenie podczas monotonnych odcinków trasy.

Wraz z rozwojem autonomii może zmienić się podejście do własności samochodu. Skoro auto będzie mogło samo po nas przyjechać na żądanie, model posiadania auta na abonament lub współdzielonego w ramach usługi może zyskać na popularności. Już teraz usługi car-sharingu oferują wynajem samochodu na minuty lub godziny, co w dużych miastach bywa atrakcyjną alternatywą dla posiadania własnego pojazdu. W przyszłości, gdy floty autonomicznych „taksówek” będą dostępne na wezwanie przez smartfona, wiele osób może w ogóle zrezygnować z kupna własnego auta – po co ponosić koszty zakupu, ubezpieczenia czy serwisowania, skoro na żądanie pojawi się przed domem samojezdny pojazd, który zawiezie nas do celu?

Nie można zapomnieć też o ciągłym postępie tradycyjnych technologii motoryzacyjnych. Inżynierowie pracują nad coraz wydajniejszymi bateriami (np. baterie półprzewodnikowe, które w przyszłości mogą zrewolucjonizować magazynowanie energii), nad wydajnymi silnikami elektrycznymi, ale także nad ulepszaniem silników spalinowych, by były bardziej ekonomiczne i ekologiczne w okresie przejściowym. Materiały używane do budowy aut również się rozwijają – pojazdy przyszłości będą prawdopodobnie lżejsze dzięki szerszemu zastosowaniu włókien węglowych czy nowych stopów metali, co obniży zużycie energii.

Zmienić może się nawet design samochodów, zwłaszcza gdy znikną pewne ograniczenia konstrukcyjne (np. brak dużego silnika spalinowego pod maską czy konieczności umieszczania kierownicy w kabinie przy pełnej autonomii). Być może wnętrze auta przyszłości będzie przypominało bardziej mobilny salon – z fotelami ustawionymi jak w pokoju, dużymi ekranami do pracy lub rozrywki – skoro prowadzenie przejmą komputery, pasażerowie będą mogli lepiej wykorzystać czas podróży.